Toen ik in de zorg werkte, bemerkte ik dat mensen het vaak lastig vinden om aan te geven hoe het eigenlijk gaat. Heel vaak hoor je de (open deur) vraag: hoe gaat het met je?

Dikke kans dat je ook in een andere context dezelfde vraag hoort. Hoe vaak antwoorden we niet; goed en met jou? Een opwarmer om een gesprek op gang te krijgen, eindigt vaak in een dooddoener. Er worden kort beleefdheden uitgewisseld, maar diepgang blijft uit.

Aan de andere kant is deze vraag zo breed. Soms als ik daadwerkelijk contact wil vraag ik door. Op welk gebied bedoel je? Mijn werk, mijn gezondheid, mijn gezin? Zeker als je iemand niet goed kent, of als je iemand een hele tijd niet hebt gezien, kan deze vraag je ook overrompelen. Terecht, dat je niet (voor iedereen) meteen je kaarten op tafel legt.

Gesprekskaarten

Ik werkte in de zorg tijdens gesprekken vaak met visuele kaarten uit het spel Dixit. Het bevragen met deze kaarten, maakte iemand op een speelse manier meer bewust van wat er in je leeft, de onderstroom.

De kaarten kunnen worden gebruikt als bekrachtiging: pak eens een kaart voor je partner, waarvan jij vindt dat daarin de kracht van jouw partner zichtbaar wordt. Vertel aan de ander hoe jij dat ervaart (bijvoorbeeld bij relatietherapie).

Maar ook bij individuele gesprekken kan deze creatieve manier het ijs breken. Pak vijf kaarten die eigenschappen van jou tonen, die andere niet kennen. Of pak een kaart die het beste past hoe jij je momenteel voelt. Directe vragen worden dan vermeden.

Pick a card

Tijdens mijn eerste week van de opname kwam ik deze kaarten ook tegen in een kast vol met bordspellen. Ik pikte die kaarten eruit als symbool hoe ik mij op dat moment voelde en wat er in mijn hoofd rondspookte. Tijdens mijn opname moest ik (zeker tijdens de eerste week/intakefase) zoveel spreken en nadenken, dat mijn gevoel achterbleef. Voelen is soms ook best eng.

Daarbij kon ik af en toe gewoonweg de woorden niet vinden om mij te uiten. Ik legde dan een set geïllustreerde kaarten neer en pakte die eruit die mij het intuïtief raakte. Ik heb hieronder een voorbeeld van zo’n kaart. Wat roept deze kaart bij u op?

Als ik bovenstaande kaart bekijk en hiermee het heden vergelijk met de periode van mijn opname, dan zie ik andere thema’s die mij bezighouden. Het raakt de onderstroom, wat onder de oppervlakte leeft, die zichtbaar wordt (en vaak letterlijk niet uitgesproken is).

In de systeemtherapie probeert de therapeut de intermediaire ruimte te bespreken. Een soort tussenzone, een speelveld, waarbij verbinding noodzakelijk is tussen ik (dat wat in mij leeft, behoeften, angsten,emoties verlangens) en de (externe) ander (met zijn eigen belevingswereld).

Ik nam de kaarten mee tijdens een gesprek met een psycholoog en liep tegen haar grenzen aan. Zij moest natuurlijk haar vragen stellen om een beeld te schetsen van mijn persoonlijkheid en legde mijn kaarten (ondanks mijn aandringen) aan de kant.

Ik denk dat als de hulpverlener het gebaande pad had durven te verlaten, dit mij meer had kunnen brengen. Soms moet je als hulpverlener flexibel durven zijn, zeker als de cliënt je een sleutel geeft van zijn belevingswereld. Het kan zo maar verrassende resultaten opleveren.

Naakt

Dat ik mij met een naaktslak vergeleek -boven op foto met huisje- ontging haar in eerste instantie. Ik voelde me zeer kwetsbaar en had het idee dat ik geen ‘huisje’ meer had. Ik had daarbij het idee dat ik niet meer vooruit kwam, of net als een slak maar heel langzaam bewoog.

Nu kijk ik er anders tegen aan. Ik sta als een slak met een huisje voor de keuze, ga ik deze trap eigenlijk wel op? Welke weg moet ik gaan? Hoe ziet de toekomst eruit? Zomaar een verandering van perspectief. Ik sta even stil (en kan met momenten ook genieten van de mooie natuur om mij heen)