Toen ik onlangs ‘De witte hond’ online zette, had ik vooraf wel enige bedenkingen. Hoe vat je een proces van drie jaar samen, waarbij mijn gedachten alle kanten op fladderen. Wat vertel je en wat vertel je niet? Vertel ik de momenten dat ik overdag alleen de binnenkant van de gordijnen van mijn slaapkamer zag, of houd ik dat voor mijzelf?

Bovenal bemerkte ik ook een drempel van schaamte over wat er gebeurd is in mijn leven (ook al kon ik er niets aan doen). Zou ik dit wel online zetten? Wat zullen andere mensen wel niet denken? Wie, wat en waar, en niet te vergeten waarom; duizenden bedenkingen om zo op de delete-knop te duwen.

Het is een verschijnsel van depressie dat gevoelens afvlakken, en dit geeft vervolgens weer aanleiding om daarover te gaan piekeren. Mijn gedachtenmachine draaide in de periode dat ik depressief was overuren zonder stabiele oplossing. Dat leidt dan weer tot uitputting en het gevoel dat je gek wordt…langzaam gaat het lichtje uit. Weer terug in bed.

Schaamte is enkel angst..

jezelf te zijn.

Brené Brown onderzoekhoogleraar, schreef en sprak veel over schaamte en kwetsbaarheid. Ze onderzocht het fenomeen en schreef er meerdere boeken over. Zie de onderstaande Ted Talk in Houston (2012) waarin ze uitlegt dat schaamte een menselijk fenomeen is dat kan worden aangepakt door juist erover te praten (kwetsbaar te zijn). _{(er is een mogelijkheid om hierbij Nederlandse ondertiteling te gebruiken, Engelstalig gesproken)}

Het uit zich bij mannen en vrouwen op verschillende manieren. (Vanaf 13:40 min kun je een shortcut nemen). Bijvoorbeeld bij de man heeft het kort gezegd te maken met de belemmerende overtuiging om maar ‘niet zwak’ over te komen. Liever stoer dragen van je pijn en verdriet, dan het leiden van (imaginaire) broze imagoschade in de omgeving.

Brown beslecht die overtuiging door kwetsbaarheid, juist met moed te koppelen. Met andere woorden als je spreekwoordelijk licht op schaamte laat schijnen, dan verdwijnt dit isolerende gevoel als sneeuw voor de zon. Dat is voor mij ook een belangrijke reden om hierover te schrijven; bewustwording van patronen die bij mensen voorkomen. Kwetsbaarheid en schaamte zijn thema’s waar ik zelf tegenaan liep en die je uiteindelijk doen afzonderen. Door er niet over te spreken, kom je vast te zitten.

Bij depressie is isolatie een kernwoord, waarbij er ruis komt tussen de verbinding met jezelf en anderen. Het leek alsof ik onder een glazen stolp verbleef, alles hol hoorde klinken, alsof mijn gedachten hardop in de stolp rond echode. Ik probeerde als een gevangen wesp een uitweg te vinden, met de bekende uitkomst. Het is een surrealistische wereld, waarbij je de zuurstof langzaam ontnomen wordt en je steeds meer afglijdt naar eenzaamheid, met uiteindelijk lethargie.

Paradoxaal genoeg was ik in het begin van mijn proces heel erg boos (Bizar, ik kon toch niets meer voelen? My goodness wat voelde dat ‘fijn’ om toch maar iets te voelen) Maar ik ervoer aan de andere kant onbegrip dat anderen mij niet meer begrepen in mijn boosheid. Dat nam niet weg dat ik mijzelf al kwijt was. Hoe harder ik er tegen vechtte, hoe verder ik emotioneel afdreef van mijzelf en de verbinding met anderen verloor. Het kon me ergens ook niet meer schelen. Gelukkig bleven mijn vrouw en kinderen in mij geloven (en niet te vergeten mijn andere grote, witte vriendin Sarga- van haar hoefde ik niet veel; gewoon zijn). Anders zou ik nog verder van huis zijn geweest.